Thương nhớ mười hai

Thương nhớ mười hai là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất khi viết về Hà Nội của nhà văn Vũ Bằng. Trong “Thương nhớ mười hai”, Vũ Bằng viết về “mười hai cuộc đổi thay tiết trời, mười hai sự rung động uyển chuyển của năm tháng, của chim muông, của sắc đẹp, của hoa lá, của thương yêu, tình tứ” (Tự ngôn). Không chỉ đầy ắp những cảnh, những tình đắm đuối thiết tha, không chỉ duyên dáng và ý nhị kể biết bao câu chuyện về ẩm thực, thú vui, phong tục của miền Bắc, tùy bút này còn là một điển hình cho phong cách Vũ Bằng, đặc biệt với việc sử dụng câu từ tiếng Việt trong sáng, uyển chuyển, đầy nhạc tính. Một tùy bút đẹp như mơ.

Vũ Bằng viết “Thương nhớ mười hai” hơn một thập kỷ, từ tháng Giêng năm 1960 đến cuối năm 1971, trong căn nhà nhỏ ở Sài Gòn. Từ ngày rời Hà Nội năm 1954, ông chưa từng quay lại. Nửa đời xa quê hương, xa gia đình, xa người vợ tào khang, nhà văn viết chỉ dựa vào ký ức và mộng mơ về ngày cũ. Nửa đời người, Vũ Bằng sống trong nỗi sầu tương tư cố lý chưa bao giờ vơi ngớt.

“Thương nhớ mười hai” là một trong những tác phẩm nằm trong tủ sách Văn chương và Mỹ thuật do Công ty Đông A phát hành. Về văn bản, công ty Đông A sử dụng phần văn bản từ cuốn “Thương nhớ mười hai” in lần đầu năm 1972 của nhà xuất bản Nguyễn Đình Vượng, được bổ sung minh họa cho cả mười ba chương, gồm mười hai chương về mười hai tháng trong năm và chương cuối - “Tết, hỡi cô mặc cái yếm xanh”. Minh họa được thực hiện bởi họa sĩ trẻ Duy Hưng, dựa trên cảm hứng từ tranh lụa Việt Nam đầu thế kỷ XX của các danh họa nổi tiếng như Lê Phổ, Mai Trung Thứ… Họ là những danh họa cũng từng sống cuộc đời xa quê. Cảm nhận được điểm chung là sự khắc khoải, tiếc nhớ khôn nguôi dưới bề mặt câu chữ của nhà văn Vũ Bằng và tác phẩm của các danh họa, Duy Hưng tận tâm tái dựng trong minh họa “Thương nhớ mười hai” vẻ đẹp trong trẻo, nên thơ, mơ màng của Hà Nội, của miền Bắc một thời đã xa và nét thanh nhã, cổ điển trong phong cách của những người nghệ sĩ. Trên từng minh họa, với sự hỗ trợ của kỹ thuật hiện đại, họa sĩ cố công trao đến bạn đọc cả cảm giác bay bổng, bâng khuâng của từng vân lụa trong tranh xưa.