Thơ Đường Tống (Tập 1)

Thơ Đường chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng trong lịch sử văn học Trung Quốc và văn học Việt Nam.

Được gọi là thơ Đường luật vì vào thời thịnh Đường (cuối thế kỷ thứ VII, đầu thế kỷ VIII), một số nhà thơ Trung Quốc đã đề xuất đưa luật đối thơ vào thơ Cổ phong nhằm tăng sự hấp dẫn cho thơ. Thơ làm theo luật đối khó hơn nhưng lại được nhiều người làm thơ hưởng ứng, tạo ra một làn sóng "thơ mới" rất sôi nổi.

Trong suốt thời gian từ thịnh Đường, Tống cho đến sau này, số lượng thơ làm theo Đường luật của Trung Quốc rất nhiều, chỉ riêng trong "Toàn Đường thi" đã tập hợp được hơn hai mươi nghìn bài, trong đó không ít thơ hay.

Thơ Đường luật được truyền vào Việt Nam từ thời nhà Lý khi nước ta giành lại được độc lập sau gần một nghìn năm Bắc thuộc, nước ta bắt đầu có một nền Văn học chữ viết (bằng chữ Hán).

Đến thời Trần, Hàn Thuyên là người đầu tiên đưa quốc âm (chữ Nôm) vào sáng tác văn học, ông cũng tích cực cổ vũ cho sáng tác thơ Đường luật bằng quốc âm, hơn nữa ông còn cải tiến luật thơ Đường cho phù hợp với tiếng Việt, tạo điều kiện cho việc sáng tác thơ Đường luật ở nước ta được thuận tiện hơn.

Cuốn sách "Thơ Đường Tống" là bản dịch các bài thơ trong tập "Thiên gia thi" bản mới do hai tác giả Lâm Quan Phu và Trịnh Lôi tuyển chọn và biên tập, xuất bản năm 2002. Trong "Thiên gia thi" bản mới xuất bản năm 2002 này, người tuyển chọn vẫn ưu tiên chọn bài của những tác giả tiêu biểu, một số bài vốn đã rất nổi tiếng nhưng có thêm vào một số bài mới mô tả cảnh sinh hoạt của người dân, một số bài nói về phong tục tập quán và một số bài nhằm giải thích những điển tích...

Đọc qua một số bài thơ của những tác giả Trung Quốc sống cách nay đã 1.000 đến 1.500 năm, chúng ta có thể hình dung khái quát đời sống sinh hoạt, nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Trung Hoa trong suốt chiều dài lịch sử. Tuy là xa xưa, nhưng tình cảm trong thơ đối với đất nước, con người và cảnh vật vẫn rất gần gũi, có nhiều nét tương đồng với người Việt Nam ta. Có lẽ thơ là thứ tình cảm kết nối con người vượt thời gian và không có biên giới. 

Cuốn sách được dịch theo những nguyên tắc:

- Dịch sát với nghĩa trong bản gốc của bài thơ.

- Vận dụng tối đa thể thơ Đường luật (Đường luật Việt Nam của Hàn Thuyên, nghĩa là trong một câu thơ phải tuân thủ công thức "nhất tam ngũ bất luận, nhị tứ lục phân minh" còn từ những vị trí khác, chuyển vần từ dòng trên xuống dòng dưới đôi khi dịch thoáng), một số ít bài khó dịch theo Đường luật thì vận dụng thể thơ lục bát.

- Phần tự dạng (chữ Hán) sử dụng phông chữ Tống phồn thể là lối chữ viết truyền thống của người Trung Quốc.

- Lược dịch chú thích, tra cứu những từ Hán khó để người đọc tiện theo dõi.